Ondertitel: waarin de auteur alinea’s lang door ratelt over een album van zijn favoriete band
Het is inmiddels al weer een jaar geleden dat Tool uit kwam met “Fear Inoculum”, het vijfde studioalbum in 27 jaar tijd. Dat wil zeggen dat ik 18 jaar oud was toen Undertow uitkwam, het album waardoor mijn liefde voor deze band aangewakkerd werd. Iets waar ik in deel II van deze postings vast nog op terug ga komen.
Fear Inoculum valt -mijns inziens- uiteen in drie gelijke delen van 2 nummers ieder die thematisch bij elkaar lijken te horen, iets dat de band in het verleden vaker gedaan heeft (zie bv Parabol/Parabola, Lost Keys/Rosetta Stoned en Intension/Right in two). Los van de segues en de Danny Carey drumsolo/freakout (en hey, als je dan toch één van de beste drummers uit de geschiedenis van de rockmuziek in je band hebt mag je hem best de ruimte geven!) bestaat het album dus uit
Fear Inoculum / Pneuma
Invincible / Descending
Culling Voices / Tempest
Zes nummers die tezamen 75 (!) minuten duren.
Het titelnummer zelf lijkt bijna een exorcisme, van de opening (een gemoduleerde synth die klinkt als een tibetaanse gebedsbel on acid) en de gitaar swells die bijna klinken als een chello tot aan de teksten die hier naadloos op aansluiten:
“Immunity / Long overdue
Contagion / I exhale you
Naive / I opened up to you
Venom in mania
Now, contagion / I exhale you“
Zoals vaak in zijn teksten is Maynard hier heel erg specifiek en vaag tegelijkertijd zodat het aan de luisteraar is om zijn eigen interpretatie aan de tekst te geven. Het nummer lijkt in ieder geval zoals ik hierboven al schreef bijna een exorcisme te zijn, een uitbanning van boze geesten of negativiteit. Dit wordt nog versterkt door de hypnotiserende baslijnen en het overheersende gitaarmotief dat bijna trance opwekkend is. Zoals vaker bij Tool zit er echter nog een hint naar een diepere laag in verbonden, een inoculatie (inenting) vind immers plaats met behulp van de stof (gif, ziekteverwekker) die men probeert te bestrijden. Het lijkt er dus op dat er een balans nodig is, het evenwichtspunt van “genoeg” angst/gif/negativiteit/vul zelf maar in tot je nemen om een immuniteit te bewerkstelligen voor het grotere geheel.
“The deceiver says, he says
You belong to me/ You don’t wanna breathe the light of the others
Fear the light / Fear the breath
Fear the others for eternity
But I hear them now / inhale the clarity
Hear the venom, the venom in/ What you say
Inoculated / Bless this immunity“
Het centrale thema lijkt “adem”te zijn (toepasselijk in deze tijd van mondkapjes en demonstraties tegen corona-maatregelen), waarbij het inademen de helende werking heeft en het uitademen de exorciserende werking. Hier ook nog even een shout-out voor het feit dat Maynard op precies 5:10 van de 10:20 die het nummer duurt “mitosis” zingt, dat staat voor celdeling – en daarmee het nummer in tweeën hakt. En omdat het Tool is: dit kan zowel een happy accident als pure opzet zijn – we zullen het nooit weten (Maynard praat niet graag over zijn teksten zoals bekend moge zijn).
Het aansluitende nummer heet “Pneuma” wat in het grieks staat voor “adem” of, in een spirituele context, “ziel” en in oude teksten vaak wordt aangehaald als de scheppende kracht van de goden. Hier lijkt de onderliggende boodschap te zijn om de negativiteit die je uitademt in Fear Inoculum te gebruiken om iets positiefs mee te doen om zodoende de balans te creëren. Maynard speelt in dit nummer met thema’s die ook al aangestipt worden in bijvoorbeeld Parabol(a) en Schism van Lateralus.
Wat ik zelf heel cool gedaan vind -en wat een rode lijn is die tekstueel steeds terugkomt in de albums- is dat er in één nummer een bijna persoonlijk, intens verhaal of statement neergelegd wordt waar dan in het volgende nummer op een abstracte, bijna filosofische manier een uitwerking voor gezocht wordt. Vergelijk de strofes uit Fear Inoculum maar eens met dit:
“We are spirit bound to this flesh
We go round one foot nailed down
But bound to reach out and beyond this flesh
Become Pneuma We are will and wonder
Bound to recall, remember
We are born of one breath, one word
We are all one spark, sun becoming“
Een simpele herinnering aan het feit dat je niet je gedachten, je pijn of je angsten bent maar veel meer dan dat. Je kan dit heel zweverig opvatten als je wil – maar je kan het ook zien als de nuchtere vaststelling van het feit dat geest en lichaam welleswaar één maar niet hetzelfde zijn. Dat je gedrag niet is wie je bent. De kaart is immers ook niet het land, de foto niet het object.
“Pneuma
Reach out and beyond
Wake up remember
We are born of one breath, one word
We are all one spark, eyes full of wonder“
Waar in “Fear Inoculum” er nog sprake is van een strijd en/of een worsteling lijkt “Pneuma” dus het bijna logische vervolg: Neem die ervaring en doe er iets positiefs mee.